მსოფლიოს ყველა დროის უმდიდრესი ადამიანი თავისივე ბაღში შვილთან ერთად სკამზე იჯდა და ხელჯოხით მიწაზე რაღაც ფიგურებს ხაზავდა.  რომ გეკითხათ, ვერც გიპასუხებდათ, რა ფიგურები იყო. ჯონ დევისონ როკფელერი ფიქრებით სულ სხვაგან იყო.

92 წლის ჯონს მაღალსაყელოიანი თეთრი პერანგი, შავი ჰალსტუხი, ჟილეტი და 4-ღილიანი პიჯაკი ეცვა. ჟილეტის ჯიბიდან, სადაც საათი ედო, ოქრის ძეწკვი მოუჩანდა. პიჯაკის ღილები შეხსნილი ჰქონდა. ქუდი გვერდით ედო.

უმცროს ჯონს მამისგან განსხვავებით სერთუკი ეცვა, პერანგის საყელო მომრგვალებული ჰქონდა და ქვაბურა ქუდი ეხუდა. 58 წლის უმცროს ჯონს  კმაყოფილი სახე ჰქონდა.

ბაღში მათ გარდა არავინ იყო. ჩარლი, უმცროსი ჯონის მძღოლი, ცხადია, სათვალავში ჩასაგდები არ იყო. აბა, ვინ აქცევს ყურადღებას მომსახურე პერსონალს. ჩარლი მოშორებით იდგა. ისეთ მანძილზე, პატრონები თავისი იქ ყოფნით რომ არ შეეწუხებინა და ამავე დროს, დაძახების შემთხვევაში, მყისიერად მათთან გაჩენილიყო. სადღაც ქვევიდან კი ქალაქის ხმაური ყრუდ მოისმოდა. აქ,  36-სართულიანი როკფელერ პლაზის სახურავზე ბაღის გაშენება ების იდეა იყო, უმცროსი ჯონის ცოლის. ები ხელოვნებით იყო გატაცებული, როკფელერების სიმდიდრე კი საშუალებას აძლევდა, ვან გოგის, დეგას, პიკასოს, ტულუზ-ლოტრეკის, სეზანის და სხვათა შედევრები შეეგროვებინა. მათ გარემოცვაში ჰარმონიულად ცხოვრობდა და სახურავზე გაშენებული ბაღიც, რომელშიც მხოლოდ ოჯახის წევრებს შეეძლებოდათ სეირნობა, ამ ჰარმონიის ნაწილი იყო. ჰარმონიის შესაქმნელად მუშებმა სახურავზე 4 ტონა მიწა და 2 ათასი მცენარე აიტანეს.

უმცროსი ჯონის უკანასკნელი წამოწყება სრული ავანტიურა იყო, მაგრამ აბა, სხვას ვის შეეძლო ასეთ ავანტიურაში თავის გაყოფა? ბოლოს და ბოლოს, როდესაც შენი ოჯახის ქონება ამერიკის მთლიანი შიდა პროდუქტის 1,5 პროცენტზე მეტია, და ამის გამო მისტერ 1 პროცენტს გეძახიან, ვალდებულიც კი ხარ, ამერიკის ისტორიაში ყველაზე მასშტაბური კერძო პროექტი დააფინანსო.

ეს ამბავი ჯერ კიდევ უფროსი ჯონ როკფელერის დაბადებამდე დაიწყო. მაშინ, XIX საუკუნის დასაწყისში ეს ადგილი სულაც არ წარმოადგენდა მანჰეტენის მიდთაუნს. მეტიც, განაპირა რაიონიც კი არ იყო. ნიუ იორკის ჩრდილოეთ საზღვრამდე აქაურობას 15 კილომეტრი და საზიზღარი გზა აშორებდა.

საუკუნის პირველივე წელს ეს ადგილები უნივერსიტეტის პროფესორმა დევიდ ჰოსაკმა შეიძინა 5 ათას დოლარად. პროფესორი აქ ბოტანიკური ბაღის გაშენებაზე ოცნებოდა. გალავანი ააშენა, ორანჟერეა მოაწყო, რამდენიმე ეგზოტიკური მცენარეც დარგო და… ფული გაუთავდა. პროფესორმა დახმარებისთვის მთავრობას მიმართა. უარი უთხრეს. ამის მერე პროფესორმა ბოტანიკური ბაღის გაშენებაზე ხელი ჩაიქნია და ნაკვეთი 35 ათას დოლარად ისევ ქალაქს მიჰყიდა. პრინციპში, სახეირო გარიგება გამოუვიდა.

წლები გადიოდა. ქალაქი გაიზარდა. ეს ადგილი უკვე აღარ იყო მიუვალი ადგილი. როკფელერებიც დიდი ხანია მსოფლიოს უმდიდრესი ოჯახად ითვლებნენ. ქალაქმა ტერიტორიის მეტროპოლიტენ ოპერისთვის მიყიდვა გადაწყვიდა, რომელიც თავისი ახალი შენობისთვის ადგილს ეძებდა. საქმეში უმცროსი ჯონ როკფელერიც ჩაერთო. მან ქალაქს შესთავაზა, რომ ოპერისთვის შენობას თავად ააშენებდა და მეტროპოლიტენს მიაქირავებდა.  იდეა ყველას აწყობდა. მაგრამ ამასობაში დიდი დეპრესია  დაიწო და ოპერისთვის აღარავის ეცალა, მათ შორის თავად ოპერასაც, რომელმაც გადაწყვიტა, ძველ ადგილას დარჩენილიყო.

უმცროს ჯონ როკფელერს ორი ვარიანტი ჰქონდა. გრანდიოზულ პროექტზე უარი უნდა ეთქვა ან მშენებლობა გაეგრძელებინა და ყველა ხარჯი საკუთარ თავზე აეღო. ჯონი მსოფლიოს ყველაზე მდიდარი ადამიანის შვილი იყო და მეორე ვარიანტი აირჩია.

− სულელი, ნამდვილი სულელი – ჩაილაპარაკა როკფელერმა. ჯონი უკმაყოფილო იყო. ნელსონმა, მისმა შვილიშვილმა, ახალგაზრდული სულსწრაფობით და დაუფიქრებლობით, ცენტრისთვის უზარმაზარი ფრესკის შექმნა გადაწყვიტა და ამისთვის მექსიკელ მხატვარ დიეგო რივერას მიმართა. რივერა კომუნისტი იყო.

რივერა მუშაობას ხალისით შეუდგა და ცოტა ხანში, 99 კვადრატულ მეტრ კედელზე ლენინი დახატა, რომელიც მოსკოვში წითელ მოედანზე მშრომელთა დემონსტრაციას ატარებდა.

ლენინი როკფელერების სამფლობელოში – ეს მეტისმეტი იყო.

− ალბათ იმ ქალმა მოხიბლა – უთხრა უფროსმა ჯონმა შვილს – იმ მექსიკელ კომუნისტთან რა ესაქმებოდა?

დეკოლტე უკვე დიდი ხანია, უფრო ჯონსაც აღარ აკვირვებდა, მაგრამ რივერას ცოლის გამომწვევი ჩაცმულობა, მეტისმეტი იყო. 23 წლის ფრიდა არანაირ უხერხულობას არ განიცდიდა, ძუძუს თავები თუ გამოუჩნდებოდა. ისე ჩანდა, რომ ამით ერთობოდა კიდეც. რა გასაკვირია, 22 წლის ნელსონმაც თუ ვერ გაუძლო ცდუნებას.

უფროსმა ჯონმა მშენებარე ცათამბჯენს ახედა. იქ, ზევით, რაღაც ხდებოდა. უკეთ რომ გაერჩია, თვალები ხელით მოიჩრდილა. ვეებერთელა ამწის ციცხვზე, 69-ე სართულის სიმაღლეზე, ადამიანები ისხდნენ, ალბათ მუშები იყვნენ. შენობის კიდესთან კი ფოტოგრაფს სამფეხაზე დამაგრებული ფოტოაპარატი ედგა და მუშაობდა.

− რა ხდება იქ? – ჰკითხა უფროსმა ჯონმა შვილს.

− სარეკლამო კამპანიისთვის ვიღებთ – უპასუხა უმცროსმა ჯონმა – მგონი, კარგი იდეაა. ფოტოგრაფმა შემომთავაზა. მუშები შესვენებისას პირდაპირ ამწეზე სხედან და სადილობენ. ვნახოთ, რა გამოვა. თუ არ ივარგებს, ფოტოს არ გამოვიყენებთ და გადავაგდებთ.

− კარგი, შენ უფრო იცი. არავინ გადმოვარდეს, ფრთხილად იყვნენ – თქვა ჯონ როკფელერმა, ჟილეტრის ჯიბიდან საათი ამოიღო, გახსნა, დახედა.

როგორ გარბის დრო – გაიფიქრა მსოფლიოს ყველა დროის უმდიდრესმა ადამიანმა.